Çöreotu, Çörek Otu, Kır Çöre Otu, Rışkrışk Yorumlar

ÇÖREK OTU, ÇÖRE OTU, KIR ÇÖRE OTU, RIŞKRIŞK
Şifalı Bitkinin makalesi altında ilgili ürünlerde sergilenmektedir.

+ Çörek otu’nun Diğer İsimleri:

Çörek Otu, Çöre Otu, Kır Çöreotu, Rışkrışk, Sam Çöreotu, Karadane, Karaca Ot, Siyah Kimyon, Kara Susam, Çöreot, Çöğre, Şunuziye.

+ Çörek otu’nun Faydaları & Tıbbi Etkileri:

Hazreti Muhammed SallAllahu Aleyhi ve Sellem Peygamber Efendimiz buyurdular: “Çörek otu ölümden başka her derde deva’dır.” Çörekotu, çöreotu tohumları binlerce yıldır baharat ve gıda koruma maddesi olarak kullanılmıştır. Bitkinin tohumları ve yağı geleneksel tıp alanında kullanılabilecek potansiyel ilaç özellikleri göstermektedir. Bu derlemede çörek otunun terapötik (iyileştirici) kullanım alanları ve vücut sistemlerini etkileyen hastalıkların tedavisindeki rolü incelenmiştir. Çörek otu, oksidan ajanları temizleyen antioksidan sistemi harekete geçirme özelliğine de sahiptir. İnflamatuar (iltihabi) süreçlerin mediatörü (arabulucu) olan prostaglandinleri ve lökotrienleri baskılayarak antienflamatuar (iltihap önleyici) özellik göstermektedir. Bitkinin immunomodülatör (bağışıklık sistemini düzenleyici) özellikleri, T hücrelerini ve doğal katil hücrelerini artırarak immun cevaba (savunma sistemine) katkıda bulunma şeklindedir. Çeşitli kanser ve mikroorganizmalara karşı anti kanser ve anti mikrobiyal özellikler göstermektedir. Toksik ajanlara maruz kalmış kolon dokusunda DNA hasarını azaltmakta, yani sağlıklı hücrelerin kanser hücrelerine dönüşmeye başlamasını önlemektedir. Çörek otu diabetes mellitus (DM) da da (Şeker Hastalığı) önemli tedavi edici etkilere sahiptir. Glikoz tarafından indüklenen insülin salgısını artırmanın yanında, intestinal mukozadan glikoz emilimini azaltma yönünde etkisi de bulunmaktadır. Çörek otu, hepatik dokunun zararlı etkilere karşı korunmasında etkili olmanın yanında hepatik lipit peroksidasyonunu da düzenlemektedir. Çörek otunun etkileri anti inflammatuar, antioksidan ve anti neoplastik (kanseri geriletme, durdurma) etkilerin kombinasyonu şeklinde olduğu düşünülmektedir. İştah açıcı, idrar arttırıcı, anne sütünü arttırıcı, adet söktürücü, saç dökülmesini ve kepeği önleyici, kuvvet verici, uyarıcı, gaz çıkarıcı, hazmı kolaylaştırıcı, baş ağrılarını giderici, bağışıklık kazandırıcı bir etkiye sahiptir. Mikrop virus ve mantarlara karşı oldukça öldürücüdür. Kansere karşı koruyucu etkisi vardır. Kan şekerini düzenler. Yorgunluğu giderip zindelik vericidir. Damar hastalıklarını önler. Cinsel gücü arttırır. Hazmı kolaylaştırır. Vücuttaki toksinleri süzerek atar. İdrar sökücü özelliği ile safraya iyi gelir. Yaraların çabuk iyileşmesini ve hücrelerin yenilenmesini hızlandırır. Alerjileri önlemede etkilidir. Acı maddesi ile iştah açar, uyarıcı, süt arttırıcı, rahim kaslarını kasarak adet kanamasını başlatıcı olarak etkileyebilir. 40 gram çörek otu 1 litre suda kaynatılır, günde 2 – 3 bardak içilir. Çörek otu sarılık, hazım bozukluğu, böbrek ve mesanedeki kumlar, yüz felci, iltihaplanmalar, nefes darlığı, nezle, unutkanlık ve mantara karşı faydalıdır. Ayrıca tansiyonu düşürme, iştah açma, anne sütünün arttırılması, bağırsak parazitlerinin düşürülmesi, ay hali, balgam ve idrar söktürmede yardımcıdır. Bugünlerde çörek otunun kemik iliğini arttırdığı da anlaşılmıştır. Şeker hastalığı, siyatik, adale romatizması, mafsal ve romatizma ağrıları, kalp büyümesi, çarpıntı, adet kanı kesilmesi, adet kanı yokluğu, adet düzensizliğinde, basur ve bel gevşekliğin de kullanılmaktadır.

+ Çörek otu’nun Kullanım Şekli:

Çörekotu, çöreotu tohumlarından bir tutam/bir tatlı kaşığı (5-6gr.) kadar bitki bir su bardağı (200-250ml) kaynamış sıcak su içine katılır. Çörekotu, çöreotu çayı demlenmesi için 8-10 dakika kadar beklenir. Çörekotu, çöreotu çayı demlendikten sonra süzülür. Çörekotu, çöreotu çayından günde 3-4 defa tercihen aç karına ılık olarak içilir. Çörekotu, çöreotu çayı isteğe göre demlendikten sonra tatlandırmak için bal, pekmez, şeker, limon katılabilir. Diğer tarif ise; 40-50 gr. Çörekotu, çöreotu tohumlarından 1-1,5 lt. su içinde demleme usulü ile demlenir. Oluşan Çörekotu, çöreotu çayı günde 3-4 su bardağı tercihen aç karına ılık olarak içilir.

+ Çörek otu’nun Yağının Faydaları:

Çörekotu, çöreotu yağı, mikrop virüs ve mantarlara karşı öldürücü etkiye sahiptir. Kansere karşı koruyucu etkisi vardır. Kan şekerini düzenler. Yorgunluğu giderip zindelik vericidir. Damar hastalıklarını önler. Cinsel gücü arttırır. Hazmı kolaylaştırır. Vücuttaki toksinleri süzerek atar. İdrar sökücü özelliği ile safraya iyi gelir. Yaraların çabuk iyileşmesini ve hücrelerin yenilenmesini hızlandırır. Alerjileri önlemede etkilidir.

+ Çörek otu’nun Yağının Kullanım Şekli:

Çörek otu, çöre otu yağından, 1 fincan su içerisine veya kesme şeker üzerine 5-10 damla damlatılarak kullanılması tavsiye edilmektedir. Çörekotu, çöreotu yağından haricen cilde gerektiği kadar sürülür.

+ Çörek otu’nun Familyası, Tarihçesi ve Genel Bilgileri:

Çörekotu, çöreotu, sam çörek otu ve kır çörek otu olarak da tanıdığımız bitkinin Latince isimleri; Nigella Sativa, Nigella Damascena ve Nigella Arvansis olarak bilinir. Çöre otu, haziran ve temmuz aylarında çiçek açan 30 cm üksekliğinde otsu, yaz aylarında mavi, yeşil renkli çiçekler açan bir bitkidir. Yol kenarlarında ve ekin tarlalarında görülebilen çöre otu, yurdumuzda başta Trakya ve ege bölgesi olmak üzere birçok bölgemizde yetişmekte ve yetiştirilmektedir. Birçok hastalığa şifa olduğu bilinen bu bitkinin tohumlarından faydalanılır. Kuzey yarıkürede tropikler dışındaki bölgelerde 2000 kadar türü bulunan çoğu otsu, pek azı odunsu, kara ve su bitkileridir. Yaprakları sermal dizilişli, çoğunda parçalı olup spitula’ları yoktur. Çiçekleri hermafrodit, aktinomorf veya zigomorf, bazıları mahmuzludur.
Çiçek örtüleri basit pergon şeklinde, bazılarında ise kaliks ve korollaya ayrılmıştır. Bazılarının çiçek örtüsü yapraklarında nektarium’lar vardır. Meyva çok tohumlu folikulus veya tek tohumlu nuks tipindedir. Türkiye, Kuzey Afrika ve Güney AmerikaTek yıllık pembe renkte zarif çiçekler açarlar. Bol güneşli yerlerde ve ılıman sıcak iklimlerde yetişir. Kumlu drenajı iyi verimli toprakları tercih ederler. Tohumla üretilirler. Yer değiştirmeye duyarlı olduklarından doğrudan yerlerine ekilirler. Her sene kendi tohumları dökerek oldukları yerden yeniden çıkarlar. Orta derecede ve düzenli olarak sulanmalıdır. İlkbaharda bulunduğu toprağa kompoze gübre takviyesi yapılmalıdır. Kullanımı çok yaygın olan bir bitki değildir. İlginç çiçekleri ile çiçek parterlerinde yol kenarlarında ve kaya bahçelerinde kullanılmaya uygun bitkilerdir. Kökeninin Güney Avrupa ve Batı Asya olacağı belirtilmektedir. Ancak bugün çörekotu birçok ülkede bulunmakta ve tarımı yapılmaktadır. Tek senelik otsu bir bitki olan çörek otu dikine inen iplik şeklinde bir kök sistemine sahiptir. Az veya çok dallanan gövdesi 20-40 cm arasında olup, az veya çok tüylüdür. Esas yapraklar alternat dizilişte olup, Üçlü bir durum gösterirler. Alt yapraklar saplı, üst yapraklar ise sapsız durumdadır. Şekilleri lanzet şeklinde lineale kadar değişir. Renkleri açık yeşildir. Nektarca zengin olan çiçekler teker teker ve sap uçlarında bulunurlar. Çanak yapraklar yuvarlak ve uçları sivrilmiş haldedir. Pe taller 5 adet olup renkleri yeşilimsi veya mavimsidir. Meyvesi çok tohumlu olup 5 fonikulumun tep eye doğru birleşmesinden meydana gelmiş bir kapsül şeklindedir. Mat siyah renkli, 3-4 köşeli tohum, 2.5- 4mm uzunlukta 1.5- 2 mm genişlikte ve 1 mm kalınlıktadır. Sıcak,besin maddelerince zengin, çok ağır ve çok hafif olmayan topraklar çörekotu için uygundur. Özelikle kumlu-tınlı topraklarda çok iyi yetişir. Tohum ortalama 2.5-2.8 mm uzunlukta, 1.2-1.8 mm genişlikte ve kalınlıkta olup, üç keskin köşeli ve yumurta şeklindedir. Hafif yanlardanbasık bir görünümü vardır. Sathı siyah olup, çok belirgin bulunmamakla beraber ince damarladır. Ovalandığı zaman keskin kokuludur. Tohumun 1000 dane ağırlığı 1.9-2.6 gr arasında değişir. Çim yatağına tohumlar konulduktan itibaren 7 gün sonra çimlenme hızı, 15 gün sonrada çimlenme gücü saptanır. Çörekotu en uygun olarak çapa bitkilerinden sonra gelmelidir. Ekimden önce toprağın çok iyi hazırlanması ve İlkbaharda mümkün olduğu kadar erken ekilmesi gerekir. Mibzerle tarlaya ekimde sıra arası mesafesinin 20 cm olması ve dekara 1.5-2 kg tohumluk kullanılmasıuygundur. Çörek otu çiftlik gübresine karşı hassastır. Bu nedenle direktçiftlik otuna verilmemelidir. Ancak kimyasal gübreler verimi arttırdığından orta dozda bir gübreleme yapmalıdır.

+ Çörek otu’nun İçindeki Maddeler:

Çörek otu, çöre otu içerisinde, Sabit yağ, uçucu yağ, acı madde, saponinler, tanen, şekerler ve nigellin ile connigellin alkaloidleri bulunmuştur. Protein, karbonhidratlar ve bitkisel yağlardan oluşmaktadır. İçeriğindeki aktif maddeler, nigellon, thymoquinon ve uçmayan yağlardır. Diğer maddeler ise, linoelik asit (Omega-6, Omega-3), oleic asit, palmitik asit, kalsiyum, sodium, potasyum, demir, çinko, bakır, magnezyum, selenium, fosfor, vitamin A, vitamin B, vitamin B2, niasin ve vitamin C dir. Yukarıdaki maddelerden özellikle nigellon ve thymoquinon etken maddeleri çörek otunun destekleyici özelliğiyle doğrudan alakalıdır

+ Çörek otu Hasatı, Toplama, Kurutma:

Çörek otu, çöre otu meyve tohumları tamamen olgunlaştıktan sonra toplanır ve güneşte kurutulur. Bu tohumlar daha sonra ihtiyaca göre adından da anlaşılacağı gibi ekmek ve çöreklere lezzet verici olarak ya da suyla kaynatılarak veya sıkılıp yağı çıkarılarak ilaç yapmak amaçlarıyla kullanılabilir. Çörekotu, çöreotu meyve tohumu kabuğu siyahlaşmaya başladığı zaman çörekotu, çöreotu hasat edilir. Dane dökülmesi olduğundan hasatta geç kalınmamalı, ayrıca hasat sabah erken saatlerde yapılmalıdır. Hasat orak, kosa vs. ile yapılabileceği gibi çayır biçme makinesi veya biçerbağlarla da yapılabilmektedir. Biçimden sonra gevşek yapılan demetlerin dördü bir arada dik olarak yığınlar yapılarak kurutulur. Kurutmadan sonra harman yapılır. Harmandan sonra tekrar tohumun kurutulması gerekmektedir.

(Kynk: Şifalı Bitkiler – Tarık Demira. – 2013)
Şifalı Bitkiler bilgilerinin kaynak gösterilsin veya gösterilmesin kopyalanması paylaşılması her türlü dağıtılması serbesttir.